13 stycznia 2013

Niezwykle uroczyście przebiegały w Warszawie rocznicowe obchody 150. lat Zwiastuna Ewangelickiego oraz wręczenie nagród ks. Leopolda Otto dla prof. Jerzego Buzka oraz pisarza Jerzego Pilcha.

Dwudniowe święto związane z najstarszym polskim czasopismem rozpoczęło się od wspólnej modlitwy przy grobach redaktorów naczelnych „Zwiastuna Ewangelickiego” przedstawicieli władz Kościoła, redakcji Zwiastuna Ewangelickiego i parafii warszawskiej. 

Następnie, w ewangelickim kościele Św. Trójcy przy pl. Małachowskiego, odbył się wzruszający koncert „Solus Christus” w wykonaniu Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. znanego ewangelika Stanisława Hadyny, pod dyrekcją Jeana-Clauda Hauptmanna. Na repertuar złożyły się najpiękniejsze pieśni ewangelickie, zarówno polskie, jak i światowe. 

W niedzielę Chrztu Pańskiego, 13 stycznia 2013 roku, podczas dziękczynnego nabożenstwa w warszawskim kościele św. Trójcy, wreczono nagrody założyciela Zwiastuna Ewangelickiego, ks. Leopolda Otto, wybitnego duszpasterza i wielkiego polskiego patrioty.

Prof. Jerzy Buzek otrzymał nagrodę im. Ks. Leopolda Otto za dawanie świadectwa ewangelickiego etosu pracy i służby dla dobra publicznego oraz za zasługi w promowaniu obecności Kościoła ewangelicko-augsburskiego w Polsce. Jerzy Pilch został natomiast uhonorowany za wprowadzenie wątków ewangelickich do literatury i publicystyki polskiej oraz za to, że zmusił współczesnych ewangelików do krytycznej refleksji i oceny własnej tożsamości wyznaniowej.
 
Były przewodniczący Parlamentu Europejskiego, czując się zaszczycony z powodu otrzymania nagrody, podkreślił, że pełniąc swoje funkcje na forum międzynarodowym starał się być wyrazicielem „głębokich przekonań i wiary mojego narodu, że zawsze współtworzyliśmy europejskiego ducha i gorąco pragniemy należeć do Europy i współtworzyć także jej przyszłość”.

Drugim powodem „nadzwyczajnej radości i satysfakcji” prof. Buzka jest świadomość, że „Zwiastun Ewangeliczny”, który dzisiaj ma w nazwie przymiotnik „Ewangelicki”, oprócz wzmacniania tożsamości wyznaniowej ewangelików i łączenia członków diaspory, przez 150 lat swojej działalności pełnił funkcje społeczne i obywatelskie: budował świadomy patriotyzm oraz etos pracy.

Zgodnie z nauką Marcina Lutra – przypomniał laureat – homo religiosus, człowiek wiary, powinien iść w parze z homo economicus, a tenże ma szanse na sukces tylko wtedy, gdy jest zarazem homo religiosus. Marcin Luter, podkreślił mówca, nadał świeckiej pracy znaczenie religijne, eschatologiczne, moralne. Według Reformatora praca staje się niezbędną, naturalną postawą życia człowieka wierzącego.

Prof. Buzek przywołał swego duszpasterza z Chorzowa, ks. Roberta Fiszkala, który przyszłych konfirmantów uczył, że ziemska praca w zawodzie jest nie tylko religijnym zadaniem, ale i wyrazem miłości bliźniego, a ziemski podział pracy zmusza każdego, by pracował dla innych. Ks. Fiszkal przypominał Jerzemu Buzkowi i jego kolegom, że spełnianie ziemskich obowiązków jest jedyną, a na pewno podstawową drogą podobania się Bogu, a dążenie do zysku materialnego, który znacznie przekracza własne potrzeby jest naganne i złe. „Doświadczamy tego dzisiaj, gdy naruszanie tej zasady w zaborczym kapitalizmie skazało nas na lata nie tylko kryzysu gospodarczego, ale również kryzysu moralnego, kryzysu zaufania zwłaszcza” – zauważył były premier.

Drugi z laureatów, nieobecny z powodu choroby pisarz Jerzy Pilch, przedstawiany jako „największy ewangelik wśród pisarzy i największy pisarz wśród ewangelików” w nadesłanym liście „przywołał cienie swoich przodków”, którzy, jak zaznaczył, byliby dumni z powodu przyznania mu tej nagrody. Jerzy Pilch wyznał, że wyróżnienie to wzmocni go duchowo. Stwierdził w swoim stylu, że bycie pisarzem luterańskim w Polsce to wcale nie taka wielka trauma. To tak jak tworzyć literaturę science-fiction, a więc – da się wytrzymać. „Żyjcie w pokoju” – zakończył słynny pisarz w przesłaniu do uczestników uroczystości.

W kazaniu ks. Jerzy Below, dyrektor Wydawnictwa Augustana i redaktor naczelny „Zwiastuna Ewangelickiego” przypomniał postać założyciela czasopisma i patrona nagrody, ks. Leopolda Otto, potomka francuskich hugenotów, drugiego proboszcza ewangelicko-augsburskiej parafii Św. Trójcy w Warszawie, który za swoją działalność patriotyczną przed Powstaniem Styczniowym, był więziony w cytadeli warszawskiej, a potem został wydalony ze stolicy. Ks. Otto, jak podkreślił ks. red. Below, był przede wszystkim duszpasterzem, który starał się zapewnić polskim ewangelikom nabożeństwa w ich języku oraz dostrzegł konieczność, aby zwiastowanie Słowa Bożego z ambony rozszerzyć poprzez czasopismo. To stało się powodem jego starań o powołanie do życia „Zwiastuna Ewangelicznego”, pisma, które ukazuje się do dziś.

Zwierzchnik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego, bp Jerzy Samiec, wyraził dumę z powodu, że laureatami XI edycji Nagrody im. Ks. Leopolda Otto, symbolu patriotyzmu polskich ewangelików, zostali Jerzy Buzek i Jerzy Pilch. Bp Samiec wyraził także radość, że mimo różnych kolei losów naszej ojczyzny luteranie mogli wydawać w języku polskim czasopismo zwiastujące Słowo Boże.

W uroczystości, obok zwierzchnika Kościoła, uczestniczyli biskupi: Paweł Anweiler, Ryszard Bogusz, Jan Cieślar, Mirosław Wola, Jan Szarek i Janusz Narzyński oraz prezes Synodu ks. Grzegorz Giemza. Obecny był również biskup Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego, Edward Puślecki

***

Zwiastun Ewangelicki to czasopismo o największym zasięgu i największym nakładzie w środowisku protestanckim. Od 1992 roku redakcja mieści się w Bielsku-Białej na Bielskim Syjonie – ewangelickim kwartale miasta, który powstał w 1782 roku. 

W Budynku Augustana ma swoją siedzibę Wydawnictwo Augustana, które jest wydawcą „Zwiastuna Ewangelickiego” oraz kościelna drukarnia pod tą samą nazwą.

Za swoją misję i zadanie redakcja uważa wzmacnianie tożsamości wyznaniowej i łączenie ewangelików w Kościele diaspory (rozproszenia).  Czasopismo ma prenumeratorów w całym kraju, najwięcej na Śląsku Cieszyńskim, gdzie mieszka większość luteran w Polsce. Posiada również wiernych czytelników w innych krajach Europy, a także w Australii oraz Ameryce Północnej. Poza wydaniem papierowym „Zwiastun Ewangelicki” dostępny jest także od kilku lat w formie elektronicznej na www.zwiastun.pl.

Nagrodę im. ks. Leopolda Otto ustanowiono 10 lat temu, w 140. rocznicę powstania pisma. Przyznawana jest ona corocznie jako hołd złożony założycielowi czasopisma. Kapituła nagrody pragnie w ten sposób przypomnieć tę wielką osobowość i jednocześnie docenić współczesne dokonania osób, które w swym zaangażowaniu podążyły śladami ks. Leopolda Otto.

Ks. Leopold Otto (1819-82) był od 1849 r. drugim proboszczem (zgodnie ze współczesną nomenklaturą proboszczem pomocniczym) parafii ewangelicko-augsburskiej Świętej Trójcy w Warszawie, człowiekiem zaangażowanym w sprawy społeczne i patriotą. Za zaangażowanie w Powstaniu Styczniowym zmuszony został po jego upadku do opuszczenia Królestwa Polskiego i udania się do Cieszyna, gdzie m.in. przywrócił nabożeństwa w języku polskim. Po siedmiu latach mógł powrócić do Warszawy. 

W 1865 r. uzyskał doktorat na Uniwersytecie Lipskim. W imię wspólnych interesów narodowych, podejmował współpracę z polskimi duchownymi rzymskokatolickimi. Był inicjatorem powstania lub założycielem wielu instytucji wspierających polskość, m.in. Towarzystwa Rolniczego, Domu Narodowego, Bazaru, Towarzystwa Zaliczkowego. Od 1868 r. był członkiem-korespondentem Krakowskiego Towarzystwa Naukowego. Jego pogrzeb w 1882 r. stał się manifestacją patriotyzmu warszawiaków bez względu na wyznanie.

Ks. Otto założył „Zwiastun Ewangeliczny”, aby zapoznawać czytelników z „przeszłością i teraźniejszością Kościoła ewangelickiego w Polsce”. Był autorem większości artykułów, zamieszczał też relacje z wydarzeń przysyłane z parafii. Zaczął wydawać czasopismo w języku polskim, bowiem, jak pisał „miłując niebieską ojczyznę, (…) mamy obowiązki wielkie i względem ziemskiej ojczyzny naszej”.

Pismo ukazywało się nakładem ewangelickiej firmy księgarskiej Gebethnera i Wolffa.